Εν όψη Καλλικράτη Για να μην ξεχνιόμαστε

Το να συγκρουστούμε κάποια στιγμή με το παρελθόν μας, είναι μια επώδυνη διαδικασία. Όταν έρθει η στιγμή να παραδεχτούμε λάθη, οι λέξεις βγαίνουν δύσκολα, βασανιστικά θα έλεγα. Πάντα στο τέλος υπάρχει μια μικρή δικαιολογία για να αμβλύνει τις εντυπώσεις. Σε καμία περίπτωση βέβαια, η εξομολόγηση δεν διαγράφει τις πράξεις μας, που αδίκησαν, που πόνεσαν που προκάλεσαν ζημιά στους γύρω μας, αλλά και στον ίδιο μας τον εαυτό. Δεν γράφω τίποτα καινούργιο προσπαθώ ξεκινώντας από τα αυτονόητα, να καταλάβω, τι είναι εκείνο που δίνει ασυλία στην τηλεόραση να λειτουργεί με τόση αναξιοπιστία απέναντι στους τηλεθεατές, χωρίς να νοιώθει ποτέ κανείς την ανάγκη να απολογηθεί για εκείνα που μας έλεγε χθες και για τα αλλά που μας λέει σήμερα. Βεβαίως η τηλεόραση δεν παίζει μονή της, ο καθένας για τον δικό του λόγο, συνωμοτεί, και συμφωνεί για το μεγάλο ψέμα που θα ξεγελάσει το τηλεθεατή.
Ιδιοκτήτες δημοσιογράφοι, παράπλευρα συμφέροντα και κυρίως πολιτικοί έχουν συστήσει μια Ομερτά πίσω από το γυαλί, με σκοπό να εισπράξει ο καθένας το μερίδιο του. Άλλος την δόξα και άλλος το χρήμα!
Οι κατ’ εξακολούθησην παλινδρομήσεις απέναντι σε πολιτικά πρόσωπα, όταν δεν υπάρχουν παράπλευρα συμφέροντα, συνήθως εξαρτώνται από την ανανέωση χρόνου ομιλίας, που στην προκειμένη περίπτωση δεν στερεί στον ενδιαφερόμενο μόνο την δυνατότητα να προβληθεί, αλλά μέχρι τη στιγμή της επόμενης κατάθεσης, εισπράττει τόνους λάσπη, που θα ξεπλυθεί μόνο όταν θα τακτοποιηθεί οικονομικώς.
Βεβαίως και δεν ανακάλυψα την Αμερική, όμως απορώ πως αυτή η παρωδία αντέχει στο χρόνο όταν είναι πρόδηλο και στον πιο ανυποψίαστο τηλεθεατή, ότι δεν μπορεί αυτός που μέχρι χθες ήταν ανίκανος επικίνδυνος διαπλεκόμενος, μέσα σε μια μέρα να μεταμορφώνεται σε άξιο ηγέτη. Δεν μπορεί αυτός που μέχρι χθες έλεγε όλα αυτά, ο ίδιος χωρίς να κοκκινίζει με την άνεση που του δίνει η σιωπηρή αποδοχή, να λέει σήμερα ακριβώς τα αντίθετα.

Πάμε παρακάτω. Ποιος έχει σειρά. Ο άλλος πλήρωσε ότι είχε να πληρώσει τελείωσε.
Η τηλεόραση λειτουργεί λες και έχει πάρει απαλλαγή από την ιστορία. Κινδυνεύουμε να πιστέψουμε ότι δεν υπάρχει παρελθόν, γινόμαστε συνένοχοι σε μια διαδικασία που νομιμοποιεί τη λήθη για ότι εγκληματικό έχει διαπραχθεί.
Για να μην υπάρχει δικαιολογία απώλειας μνήμης θυμίζουμε: «εδώ και ένα χρόνο, δεν λιβανίζατε αυτόν που σήμερα προσπαθείτε να κρεμάσετε;»
«Εδώ και ένα χρόνο…» μακρόσυρτη απάντηση, λες και ανατρέχουμε στα βάθη των αιώνων». Η τηλεόραση δεν έχει παρελθόν. Ότι συνέβη χθες σβήνεται με τη γομολάστιχα του σήμερα και το σήμερα με του αύριο.
Το δυσάρεστο, είναι ότι οι τηλεθεατές δεν αντιμετωπίζουν αυτήν την ασυνέπεια με τα ίδια κριτήρια που αντιμετωπίζουν τις εφημερίδες. Κάποτε οι αναγνώστες έκαψαν τα «Νέα» στη πλατεία Συντάγματος γιατί είχε αλλάξει πολιτική γραμμή. Σε καμία κερκυραϊκή πλατεία δεν θυσίασαν οι τηλεθεατές τις συσκευές τους δείχνοντας έμπρακτα την αγανάκτηση τους για τις παλινδρομήσεις, την ασυνέπεια, την υποκρισία, την επιλεκτική πληροφόρηση και παραπληροφόρηση, καθώς και τις υπηρεσίες για την εξυπηρέτηση συμφερόντων που καλύπτουν το γυαλί, χρωματίζοντας το εναλλάξ ροζ, κίτρινο και κατάμαυρο

Ίσως φταίνε τα φεγγάρια

Το να προτάσσουμε την συλλογική ευθύνη, από την μια δείχνει μεγαλοψυχία, από την άλλη όμως κρύβει ένα μεγάλο ψέμα. Είναι εύκολο με έναν γενικό αφορισμό, να ρίχνουμε στη λήθη, όλες τις ευθύνες και αυτές που δεν μας αναλογούν, κλείνοντας έτσι το κεφάλαιο μιας εποχής, που ουσιαστικά δεν θέλουμε να θυμόμαστε. Η λογική των συγκοινωνούντων δοχείων, δίνει διέξοδο στην διαλεκτική, να καταλήξει στα αδιέξοδα που επιθυμεί. Κάπως έτσι κλείνουμε τα κεφάλαια, εισπράττοντας το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί, ώστε να νοιώθουμε τις απαραίτητες ενοχές, για να μπορούμε να αθωώνουμε τους άλλους. Φταίω εγώ, φταις εσύ, φταίνε αυτοί και άλλοι, φταίει το σύστημα, για να καταλήξουμε στην ουσία ότι δεν φταίει κανένας. Αυτή η αλληλεγγύη στην ανάληψη ευθυνών, φαίνεται πως λειτουργεί κατευναστικά τις ώρες της κρίσης. Είναι αυτό που συμβαίνει και στις σχέσεις, φταίμε και δυο λέμε, αποφεύγοντας να ψάξουμε τις βαθύτερες αιτίες, κλείνοντας βιαστικά την πόρτα στην αλήθεια, ως που έρχεται κάποια στιγμή, όταν το κλίμα έχει αποφορτιστεί, να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους, είναι η στιγμή που ουσιαστικά τα βρίσκουμε με τον εαυτό μας.
Φταίγανε οι εκσυγχρονιστές του ΠΑΣΟΚ, που οδήγησαν την χώρα στη καταστροφή, εσχάτως διαπιστώσαμε ότι ο πάλε ποτέ ιστορικός ηγέτης της αξιωματικής αντιπολίτευσης, λειτουργούσε αμερικάνικα. Που να ακουμπήσει πια αυτός ο λαός.

Φταίει ο λαός για τις επιλογές του και τη συμπεριφορά που επέδειξε όλα αυτά τα χρόνια, δεν μπορεί όμως να μπει στο ίδιο τσουβάλι με τους κλέφτες και τους ψεύτες. Και επειδή δεν μπορούν να πληρώσουν όλοι το ίδιο, μόνο ο καταμερισμός ευθυνών θα επιφέρει την δικαιοσύνη.
Σε αυτό το μεγάλο δικαστήριο οι τιμωρίες πρέπει να είναι ανάλογες των αξιόποινων πράξεων. Κάποιοι να κρεμαστούν κάποιοι να τιμωρηθούν με αναστολή και κάποιοι να αθωωθούν λόγω βλακείας. Το πρόβλημα είναι ποιοι θα είναι αυτοί που θα δικάσουν.
Γι’ αυτό θα συνεχίσουμε την αλληλεγγύη στην ανάληψη ευθυνών με την σιγουριά ότι πάντα κάτι θα βρίσκουμε για ρίχνουμε την ευθύνη, αρκεί να μην είναι αυτό το κάτι, αυτό που πραγματικά φταίει. Επειδή η συζήτηση είναι ατέρμονη «μες στην υπόγεια την ταβέρνα» ας κλείσουμε με δυο στίχους του Κώστα Βάρναλη
«Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!
Φταίει ο Θεός που μας μισεί!
Φταίει το κεφάλι το κακό μας!
Φταίει πρώτ' απ' 'όλα το κρασί!»
«Όταν πεθαίνει βασιλιάς, μη χαίρεσαι λαουτζίκο
Μη λες πως θάν΄ καλύτερος ο νυν από τον τέως
Πως θάναι το λυκόπουλο καλύτερο απ΄ τον λύκο.
Τότε μονάχα να χαρείς: αν θάναι ο τελευταίος.»

Να θυμηθούμε τα τραγούδια

Από εδώ κάτω, που δεν έχει άλλο παρακάτω, του πάτου το αδιέξοδο, να θυμηθούμε «τον δεκάλογο του γύφτου» του Κωστή Παλαμά. Εδώ που φτάσαμε με την πλάτη κολλημένη στο αδιέξοδο, μόνο μπροστά μπορούμε να σκεφτούμε. Μόνο μπροστά, εκεί, που το φως, είναι ανίκητο.
«…Και μην έχοντας πιο κάτου άλλο σκαλί
να κατρακυλήσεις πιο βαθιά
στου κακού την σκάλα
για το ανέβασμα ξανά που σε καλεί
-ω Ψυχή παραδαρμένη από το κρίμα!-
θα αιστανθείς να σου φυτρώνουν, ω χαρά
τα φτερά,
τα φτερά τα πρωτινά σου, τα μεγάλα!»
Εκ του αποτελέσματος τα χρόνια της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, ξοδεύτηκαν και μαζί τους, και τα δημιουργικά χρόνια της ζωής μας. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία εμείς τα κάναμε σκατά, εμείς του εξήντα οι εκδρομείς. Και εμείς, αυτό είναι και η μεγάλη τιμωρία, θα χρειαστεί, να περάσουμε στη νέα εποχή, από την θέση του οδηγού. Να πιάσουμε από το χέρι τα παιδιά, που δεν εκπαιδεύσαμε και με σίγουρα βήματα να τα οδηγήσουμε στο μέλλον.
«Σε τούτα εδώ τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει», τραγουδούσαμε τις πρώτες μέρες της μεταπολίτευσης, πολύ γρήγορα ξεχαστήκαμε και τα λερώσαμε, τώρα θα χρειαστεί πριν αποχωρήσουμε να τα αποκαταστήσουμε.
Θα είναι δύσκολα. Θα ζοριστούμε θα συγκρουστούμε και με τον εαυτό μας, θα πονέσουμε και θα ματώσουμε. Θα τα καταφέρουμε όμως.

Στο χέρι μας είναι να ξαναθυμηθούμε τα τραγούδια, να ξεκινήσουμε από εκεί που είχαμε μείνει. Από την αρχή, χωρίς τους κλέφτες και τους ψεύτες στην παρέα. Να ξεκινήσουμε και πάλι την προσπάθεια, έχοντας πάντα κατά νου, ότι δεν είμαστε οι τελευταίοι κάτοικοι αυτής της χώρας. Να ξανατραγουδήσουμε με το μυαλό στους νέους και στο μέλλον «Να σηκωθούμε πάλι λίγο ψηλότερα, να δούμε τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν, τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο, τη θάλασσα να κυματίζει, πέρα από το ουράνιο τόξο»

Εν όψιν Καλλικράτη

Εδώ που φτάσαμε, μόνο ελεύθερα μυαλά απαλλαγμένα, από κάθε είδους εξαρτήσεις, με φιλτραρισμένο το παρελθόν για γνώση και συμμόρφωση, μπορούν να δώσουν κάποια διέξοδο. Ένα παλαιότερο κείμενο, όταν η κρίση, ακόμα δεν είχε περάσει το κατώφλι μας. Ούτε απόλαυση, ούτε δόξα, ούτε εξουσία. Η ελευθέρια, μόνο η ελευθέρια.»
«Το να περνάς από τις οπτασίες της πίστης στα φαντάσματα της λογικής, είναι απλώς σαν να σου αλαλάζουν κελί.
…Και μια βαθιά και αηδιαστική περιφρόνηση για όσους εργάζονται για την ανθρωπότητα, για όσους πολεμούν για την πατρίδα και δίνουν τη ζωή τους προκείμενου να συνεχιστεί ο πολιτισμός…
…Μια περιφρόνηση γεμάτη αηδία για εκείνους που αγνοούν ότι η μόνη πραγματικότητα για τον καθένα είναι η ίδια του η ψυχή, και τα υπόλοιπα – ο εξωτερικός κόσμος και οι άλλοι – ένας καλαίσθητος εφιάλτης, όπως, στα όνειρα, το αποτέλεσμα μια δυσπεψίας του πνεύματος.
Η αποστροφή μου προς την προσπάθεια καταλήγει να γίνει φρίκη που χειρονομεί μπροστά σε όλες τις μορφές μιας προσπάθειας προς τους άλλους …Όλα αυτά δεν μου φαίνονται παρά το προϊόν μιας ξεδιαντροπιάς .
Και, μπροστά στην υπέρτατη ανωτερότητα της ψυχής μου, όλα όσα είναι χρήσιμα και εξωτερικά μου φαίνονται επιπόλαια και τετριμμένα μπροστά στην κυρίαρχη και απόλυτη μεγαλοπρέπεια των πιο ζωντανών και συχνών ονείρων μου. Αυτά για μένα είναι πιο πραγματικά…»
Ο Πεσσόα δεν ήθελε να κυβερνήσει, αυτοί όμως που έχουν βάλει σκοπό της ζωής τους, μια θέση στην εξουσία καλό θα είναι, να ρίξουν μια ματιά
Πώς να αντλήσεις αισιοδοξία από τα καμένα; Τα καμένα χαρτιά δεν ανακυκλώνονται πλέον. Να τ’ αλαλάξουμε όλα η ευχή, ( όχι αυτά που εννοούσε ο Γιώργος ) και το εύλογο ερώτημα είναι, ποίοι είναι αυτοί που πραγματικά μπορούν να κάνουν κάτι τέτοιο. Αυτοί που κατά καιρούς το πέτυχαν, βρίσκονται στο πάνθεον της ιστορίας, αυτοί που σήμερα ευαγγελίζονται τις αλλαγές, η ιστορία δεν θα ασχοληθεί μαζί τους.
Στις σημερινές διεργασίες, που έχουν αναπτυχθεί σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, θέλω να ξεχωρίσω κάποιους, που από την φύση τους και την ιδιοσυγκρασία τους, δεν μένουν στάσιμοι. Είναι αυτοί, που το αχαλίνωτο πνεύμα και ο αυθορμητισμός τους, τους οδηγεί σε μια συγκεκριμένη στάση, αποτέλεσμα ιδεαλιστικών κινήτρων. Αυτοί οι πολίτες που δεν τα πάνε καλά με τα μαθηματικά, που στη ζωή τους δεν έμαθαν να υπολογίζουν και να αποβλέπουν, που δεν έμαθαν να συναλλάσσονται και να επιδιώκουν ανταλλάγματα, αυτοί οι ασταθείς πολίτες, που διαθέτουν φαντασία και όραμα μπορούν σε μια δεδομένη στιγμή να κάνουν την διαφορά.

Η κοινωνία μας έχει κατακλυσθεί από μέτριους λογιστάκους, κακούς διαχειριστές κοινοχρήστων, φτηνούς διεκδικητές συμφερόντων, ισορροπιστές και γεφυροποιούς, συντηρητικούς και αδέξιους υπαλλήλους της εξουσίας. Μέσα σ’ αυτό το χλωμό τοπίο οι αυτόφωτοι απρόβλεπτοι, ρομαντικοί κρατούν μια σπίθα αναμμένη, που μπορεί όταν δοθεί η ευκαιρία να πυροδοτήσει εξελίξεις που σήμερα φαντάζουν μακρινές.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι του προβληματισμού και της έρευνας, μου μετακινούνται διαρκώς, που είναι συνεχώς ανικανοποίητοι που αυτοσαρκάζονται, που συγκρούονται χωρίς να υπολογίζουν καρέκλες και αξιώματα. Αυτοί οι μόνιμοι ταξιδευτές στην διαρκή αναζήτηση της Ιθάκης, είναι αυτοί που πάντοτε έδιναν και θα δίνουν γεύση στη ζωή μας.