Η πόλη άλλαξε χέρια

Όταν το 2007 η Παλιά Πόλη της Κέρκυρας, με την σφραγίδα της UNESCO  εντασσόταν  στον κατάλογο  Μνημείων Παγκόσμιας  Κληρονομιάς, υπήρχε μια διάχυτη ευφορία.

Χαρές και πανηγύρια για όλους εμάς τους κληρονόμους, αλλά και υποχρεώσεις να διατηρήσουμε και να προστατεύσουμε αυτήν την πόλη, που κληρονομήσαμε.
Πολλαπλά τα οφέλη που θα μπορούσαν να  υπάρξουν για το νησί μας, με την προϋπόθεση βέβαια, να είμαστε πιστοί στο Σχέδιο Διαχείρισης που συμφωνήσαμε να ακολουθήσουμε.
Η ένταξη αποτελούσε δικαίωση, κυρίως για τους προγόνους μας, αλλά και όλους αυτούς, που κατά περιόδους είχαν υπό την κυριαρχία τους, την ιδιαίτερη πατρίδα μας.
Τότε αφελώς πιστέψαμε ότι η Παλιά Πόλη δεν κινδυνεύει από την σύγχρονη λαίλαπα, έχει προστάτες που ξεπερνούν τα στενά χωρικά ύδατα.

Σήμερα ύστερα από δέκα χρόνια,  η εικόνα μας διαψεύδει, η Πόλη άλλαξε χέρια. Η Κυβέρνηση, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι φορείς και πρωτίστως η ίδια η κοινωνία,  δείχνουν ανήμποροι να την προστατεύσουν από συμφέροντα που την λεηλατούν.

Νέοι “προστάτες”, τη λυμαίνονται αδιαφορώντας για την ταυτότητα της, για τον πολιτισμό και την ιστορία της. Σήμερα μπαίνει πλέον επιτακτικά το ερώτημα. Αυτήν την πόλη θέλουμε;

Μια πόλη γεμάτη μπαρ, καφέ και φαγάδικα, που διώχνουν τους μονίμους κατοίκους και καταλαμβάνουν κάθε σπιθαμή του δημόσιου χώρου; Μια πόλη που κυκλοφορούν τεράστια τουριστικά λεωφορεία ανοιχτού τύπου και κλειστού, που δημιουργούν κυκλοφορικό έμφραγμα; Μια πόλη Λας Βέγκας, που σε λίγο στην καρδιά της θα λειτουργεί Καζίνο;

Μια πόλη που οι τελευταίοι θύλακες καλοκαιρινής αναψυχής , όπως το

“Μον Ρεπό”, τα “μπάνια του Αλέκου” και το Βίδο αρχίζουν να αποκτούν πριβέ χαρακτήρα, διώχνοντας τους παραδοσιακούς ντόπιους επισκέπτες;

Μια πόλη που αντί για άλσος αναψυχής έχει ένα άλσος, αυλή στα φαγάδικα, γεμάτο τραπεζοκαθίσματα και με το πλαστικό να ξεχειλίζει επικαλύπτοντας  ό,τι φυσικό έχει απομείνει;

Μια πόλη που η εξάπλωση του τρόπου ενοικίασης κατοικιών Airbnb, αλλοιώνει κάθε γωνιά της παραδοσιακής γειτονιάς και την αφήνει απροστάτευτη;

Μια πόλη Γιουσουρούμ. Μια πόλη που ... και άλλα πολλά κακά.

Αλήθεια έχουμε συνειδητοποιήσει που οδηγείται αυτή η πόλη; Πνίγεται, με χαμένη ταυτότητα και χωρίς προσανατολισμό, καταστρέφει ό,τι εδώ και αιώνες έχει κερδίσει. Αν δεν αντιδράσουμε άμεσα σε λίγο η κατάσταση δεν θα έχει επιστροφή.

Έγραφε  ο Παύλος Παλαιολόγος: «Οι πόλεις δεν σχηματίζονται με τον αριθμό των κατοίκων και τον όγκο των οικοδομών. Δεν κρίνονται από τον πυρετό των δρόμων τους και τη βοή των τροχοφόρων. Τέτοιες πόλεις γίνονται επί παραγγελιά. Πόλη όμως σημαίνει ατμόσφαιρα, παράδοση συνέχεια ζωής.
Αυτά που συγκεντρώνει η Κέρκυρα. Η ζωή της δεν παρουσιάζει την ασυναρτησία άλλων ελληνικών περιφερειών. Η ιστορία της προχωρεί με συνοχή. Περνάτε χωρίς κενά από τον ένα σταθμό στον άλλο, από την αρχαιότητα στο Βυζάντιο, και από αυτό στα βενετσιάνικα καντούνια, στα ίχνη της γαλλικής διαβάσεως, στο παλάτι των αρμοστών της βρετανικής αυτοκρατορίας, για να φτάσετε στους σύγχρονους καιρούς.

Όταν περιφέρεστε στους στενούς δρόμους, στις λεωφόρους με τις δεντροστοιχίες, στις μικρές πλατείες του μεσαίωνα , δεν είναι ανάγκη να ξέρετε ιστορία, ότι από δω πέρασαν οι μεγάλοι πολιτισμοί της γης. Το βλέπετε με τα μάτια σας, ότι πέρασε η Ευρώπη δεν άφησαν τζαμιά και μιναρέδες οι ασιάτες κατακτητές. Δεν αντήχησε αμανές, δεν έπνευσαν οι άνεμοι της ανατολής . Μόνο οι μεγάλοι πολιτισμοί έχουν περάσει κι όλοι αποτύπωσαν την σφραγίδα τους. Αναπνέετε Ευρώπη μια υπόνοια, μια σκιά της , ένα αεράκι της μα πάντως Ευρώπη.» Αν επισκέπτονταν την πόλη της Κέρκυρας σήμερα ο Παύλος Παλαιολόγος είναι βέβαιο ότι δεν θα έγραφε τέτοιους επαίνους,  αντιθέτως πιστεύω, θα τιτλοφορούσε το χρονογράφημα του για την πόλη που αγάπησε ... “Η πόλη άλλαξε χέρια...”

Χαλασμένη παρτίδα και με σφραγίδα

Θα μπορούσε να είναι μία αντίδραση της στιγμής, ύστερα από την πρώτη απογοήτευση της πρώτης φοράς αριστεράς. Ο χρόνος που ακολούθησε επιβεβαίωσε πλήρως τις πρώτες εκτιμήσεις. Δυστυχώς, για άλλη μια φορά είμαι υποχρεωμένος να το υπενθυμίσω. “Χαλασμένη Παρτίδα” με σφραγίδα του υγειονομικού.

Αν η συμμετοχή  στην προεκλογική περίοδο,  δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσει  κανείς ανθρώπινες συμπεριφορές, τη μετεκλογική, αν είναι μάλιστα από την πλευρά των νικητών, έχει στα χέρια του τις γενικές εξετάσεις, αίματος, ούρων και μαγνητικής. 
Είμαι προσεκτικός με τις διαγνώσεις, δύσκολα ξεγράφω ανθρώπους. Πάντα ελπίζω σε ένα θαύμα, μέχρι που μου φανερώνεται η αλήθεια βέβαιη και ξεκάθαρη.

Και αν δεν το είχαμε δει στο διάολο. Κρεμούσε το κουστούμι, κακοχυμένο, σε ένα σώμα κρυμμένο, πίσω από ψεύτικες ταμπέλες που έδειχναν αριστερά. Δυστυχώς, όσο και να προσπαθεί κανείς, στο δια ταύτα, πάντα ανακαλύπτει μια χαλασμένη παρτίδα για την οποία δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Και δεν μιλάμε για φρούτα. Κάποιες πληγές έχουν κακοφορμίσει τόσο, που δεν υπάρχει ίαση.

Θα μου πείτε σε πρώτο πλάνο η απαισιοδοξία; Παράπονο είναι, πρωτίστως με τον εαυτό μου, που μέσα στον ενθουσιασμό πίστεψα, ότι μπορεί να υπάρχουν όνειρα συλλογικά. Δε φαντάστηκα ότι κάποιοι, «το όλοι μαζί της άνοιξης», ήταν το δικό τους εισιτήριο, για να ταξιδεύσουν στο τελευταίο τρένο ως λαθρεπιβάτες, που μπορεί να τους χαρίσει αυτό που πιστεύουν πως άξιζαν, μια κάποια αποδοχή, λίγο μπόι που εκ γενετής δεν μπόρεσα να έχουν. Δεν φαντάστηκα ότι θα ξυπνούσα φθινόπωρο, μέσα στο λάκκο αυτού του άθλιου μικρόκοσμου, που ανέκαθεν μου προκαλούσε αποστροφή.

Και πώς να φανταστεί ένας ανήμπορος ιδεαλιστής, ένας αθεράπευτα ερωτευμένος; Η πείρα άλλωστε των ερώτων που προηγήθηκαν, ποτέ δεν σου προσφέρει, ούτε μια σταγόνα νερό. 
Κι πάλι γυμνός όπως κάθε φορά, στολισμένος με ψευδαδάμαντες ρίχτηκα στον άγνωστο βυθό. Μια ακόμα από εκείνες τις βουτιές των τριάντα δευτερόλεπτων...

Το συλλογικό όνειρο άρχισε να ξηλώνεται, έφυγαν κάποιοι πόντοι, από ένα ζεστό ρούχο που μας σκέπαζε.

Τι κάνουμε στο παρόν μας; “Όσοι αγωνιούμε γι’ αυτό, είμαστε από την πλευρά των αισιόδοξων, εκείνων που δημιουργούν, που παράγουν ομορφιές, που αμφισβητούν, που μάχονται και ας προβλέπουν πως όλα θα πάνε χάλια.

Στον αντίποδα όσοι έχουν νεύρωση με το «όλα καλά θα πάνε» και τους βλέπεις να σαπίζουν στο παρόν τους, στην παράδοση, στην εσωστρέφεια, τον συμβιβασμό, τη συναλλαγή, την διαχείριση του παρελθόντος, την προσωπική ικανοποίηση του Εγώ τους… μόνο θλίψη μεταφέρουν...”

Γιατί η ανάγκη το θέλει…

«Όλοι γυρίζουν κάποτε σε ένα νησί σε μια γυναίκα, στο ανέφικτο… στην κοιλιά της μάνας τους, στα σπλάχνα της γης, στην μόνη αληθινή μοναξιά τους …» , έγραφε στο υστερόγραφο ενός παλαιοτέρου κειμένου, η παντοτινή μου φίλη Ελένη.
«Η ανάγκη το θέλει να έχουμε διπλή ζωή μες στη ζωή μας, διπλό αίμα μέσα στις καρδιές μας, η χαρά χέρι χέρι με τον πόνο, το γέλιο χέρι χέρι με τους ίσκιους, δυο άλογα στον ίδιο ζυγό, τραβώντας καθένα κατά τη μεριά του, καλπάζοντας ξέφρενα». Κάτω από τον ίδιο ζυγό τα άλογα εξυπηρετούν εν τέλει τον ίδιο σκοπό με αποτέλεσμα Δύση και Ανατολή να κρατούν ανέπαφες τις θέσεις τους. «Η ανάγκη το θέλει…»
Κι άντε εσύ μες στην ανάγκη σου, να καταλάβεις την ανάγκη. Το μόνο που καταλαβαίνεις είναι ότι όταν τον άλλον τον χρειάζεσαι αυτός λείπει.
Γι αυτό τα αισθάνεσαι συνεχώς εκείνα τα ξέφρενα άλογα που τρέχουν συνήθως το ένα στην ανατολή, το άλλο στη δύση. Στην ανατολή η αποδοχή των άλλων, η ηθική και τα πρέπει σου, οι εντολές κι η χαρά των γονιών σου. Στη δύση οι αγάπες σου και οι επιθυμίες σου. Ο σκοτεινός αλλά πιο γνήσιος εαυτός σου.

Για να ξορκίσουν το κακό στο ταξίδι του σκοπού, του νόστου και της ουτοπίας στην Ιθάκη, έναν αμαρτωλό τον είπαν αναμάρτητο. Την Πηνελόπη την είπαν πιστή και υπομονετική και ας μετρούσε αρμαθιές τους μνηστήρες.
Και όσο για τον μεγάλο βασιλιά, τον Οδυσσέα, όλα του τα συγχώρησαν, και τα παιδιά που έκανε με την Κίρκη τη Ναυσικά την Καλυψώ… Μέτρησε μόνο το ότι γύρισε.
Μα σε τελική βάση όλοι γυρίζουν, συνήθως δεν είναι για την Πηνελόπη τους, αλλά για κείνα τα δυο ξέφρενα άλογα. Γιατί η ανάγκη το θέλει να έχουμε διπλή ζωή με στη ζωή μας, αίμα διπλό μες στην καρδιές μας. Η χαρά μας χεράκι χεράκι με τον πόνο και το γέλιο αγκαλιασμένο με τους ίσκιους.
Ο μόνος κερδισμένος είναι απών. Γιατί δεν φθάρηκε. Όλα τελειώνουν κάποτε και ο μοναδικός χαμένος, πάλι ο απών. Διότι εν τέλει δεν πρόλαβε δεν έζησε δεν χάρηκε.
Μοναδική επιλογή, ζωή ή ουτοπία. Ούτως η άλλως χάνεις δηλαδή.

Γιατί η ανάγκη το θέλει…»